दुसऱ्यामहायुद्धातहिटलरच्यानाझीभस्मासुरानेलक्षावधीज्यूंचाक्रूरनरमेधकेला.त्याक्रौर्याच्याकहाण्याआजहीकाळीजफाडूनटाकतात.हिटलरच्याछळछावण्यांमध्येआणितुरुंगांमध्येज्याज्यूंनीअमानुषछळसोसलाआणित्यामृत्यूच्यासापळ्यांमधूनहीवाचूनजेजिवंतराहिले,त्यांचेअनुभवम्हणजेवाहतीजखमआहे.अशीचएकभळभळतीजखमम्हणजे‘नाइट’हेपुस्तक.डॉ.एलीवायझेलयांनावयाच्याअवघ्यापंधराव्यावर्षीऑशवित्झआणिबुशेनवाल्डइथल्यानाझींच्यातुरुंगातनेण्यातआले.त्यांचेआई-वडील,लहानबहीण-सर्वांनाचजर्मनांनीपकडूननेले.त्यातुरुंगामधल्यायमयातनांमधूनफक्तडॉ.एलीवायझेलवाचले.आपल्याप्राणप्रियआई-वडील-बहीणयांचेमृत्यूत्यांनाकोवळ्यावयातसोसावेलागले.हासगळायाविदारकअनुभवत्यांनीयापुस्तकातकमालीच्याप्रत्ययकारीभाषेतमांडलाआहे.हेपुस्तकम्हणजेसखोलजीवनचिंतनआहे.स्वतःच्यादुःखाच्यावर्णनाबरोबरमानवीस्वभावावरीलत्यांचेभाष्यअत्यंतअर्थघनआहे.पुस्तकाच्यापानापानांमध्येत्याकाळरात्रींचाजिवंतअनुभवठासूनभरलाआहे.
